123RF
Wykonywanie iniekcji dostawowych w chorobach stawów obwodowych – rekomendacje EULAR
Redaktor: Bogusz Soiński
Data: 13.10.2021
Źródło: Uson J, Rodriguez-García SC, Castellanos-Moreira R, O'Neill TW, Doherty M, Boesen M, Pandit H, Möller Parera I, Vardanyan V, Terslev L, Kampen WU, D'Agostino MA, Berenbaum F, Nikiphorou E, Pitsillidou IA, de la Torre-Aboki J, Carmona L, Naredo E. EULAR recommendations for intra-articular therapies. Ann Rheum Dis. 2021 Oct;80(10):1299-1305
| Tagi: | EULAR, iniekcja dostawowa |
Zalecenia europejskiej organizacji zostały sformułowane na podstawie systematycznego przeglądu literatury oraz badania ankietowego opinii ekspertów, profesjonalistów opieki medycznej oraz pacjentów. Stworzenie tego dokumentu może pomóc w projektowaniu badań klinicznych.
W tym roku grupa ekspertów pod auspicjami European Alliance of Associations for Rheumatology (EULAR) stworzyła pierwsze rekomendacje dotyczące wykonywania iniekcji dostawowych w leczeniu chorób stawów obwodowych u osób dorosłych.
Sformułowano 5 zaleceń ogólnych i 11 szczegółowych. Zadanie to okazało się niełatwe – w tym zakresie istnieje wiele kontrowersji i brakuje wiedzy opartej na dowodach naukowych. W związku z tym rekomendacje oparto na systematycznym przeglądzie literatury oraz na badaniu ankietowym opinii ekspertów, profesjonalistów opieki medycznej oraz pacjentów.
Iniekcje dostawowe jako element terapii są rekomendowane i szeroko stosowane od ponad 70 lat, ich celem jest poprawa efektywności leczenia. W licznych krajach wykonuje je wielu różnych specjalistów: lekarzy – reumatologów, ortopedów, radiologów, specjalistów medycyny nuklearnej, a także fizjoterapeutów i przeszkolonych pielęgniarek. W trakcie tworzenia rekomendacji koncentrowano się na problemie wykonywania samej procedury, natomiast pominięto kwestię rodzaju podawanej substancji oraz wskazania rozpoznanej patologii stawu, ponieważ są to bardzo złożone kwestie omawiane przy okazji rekomendacji leczenia poszczególnych chorób.
Eksperci podkreślili rolę kontekstu wykonania iniekcji dostawowej, czyli komunikacji z pacjentem i jego zaangażowania w podejmowanie decyzji o przeprowadzeniu zabiegu po ustaleniu potencjalnych korzyści i ryzyka. Każda sytuacja kliniczna, w której wykonywana jest iniekcja dostawowa, powinna być rozpatrywana indywidualnie. Iniekcje dostawowe mają istotny efekt placebo. Co ciekawe, najniższą zgodność ekspertów uzyskano dla zalecenia dotyczącego proponowania pacjentowi miejscowego znieczulenia. Inne ważne kwestie poruszane w rekomendacjach to: kontrola poziomu glikemii u pacjenta z cukrzycą do 3 dni od wykonania iniekcji, utrzymanie aseptyki w czasie zabiegu, pomoc innej osoby w trakcie zabiegu, unikanie częstego wykonywania iniekcji (według powszechnie przyjętej reguły maksymalnie 3–4 razy w roku), nieprzeciążanie stawu po zabiegu (nie są przy tym zalecane: unieruchomienie stawu, odpoczynek w łóżku czy bandażowanie). Potwierdzono, że choroby związane z zaburzeniami krzepnięcia, a także przewlekłe stosowanie leków przeciwkrzepliwych nie są przeciwwskazaniem do iniekcji dostawowej.
Celem stworzenia rekomendacji było sformułowanie praktycznych wskazówek dla pracowników medycznych, którzy wykonują iniekcje dostawowe. Okazało się, że wiele aspektów związanych z tą procedurą nie zostało jeszcze w sposób wiarygodny zbadanych. Stworzenie tego dokumentu może pomóc w projektowaniu badań klinicznych.
Opracowanie: dr Ewa Morgiel
Sformułowano 5 zaleceń ogólnych i 11 szczegółowych. Zadanie to okazało się niełatwe – w tym zakresie istnieje wiele kontrowersji i brakuje wiedzy opartej na dowodach naukowych. W związku z tym rekomendacje oparto na systematycznym przeglądzie literatury oraz na badaniu ankietowym opinii ekspertów, profesjonalistów opieki medycznej oraz pacjentów.
Iniekcje dostawowe jako element terapii są rekomendowane i szeroko stosowane od ponad 70 lat, ich celem jest poprawa efektywności leczenia. W licznych krajach wykonuje je wielu różnych specjalistów: lekarzy – reumatologów, ortopedów, radiologów, specjalistów medycyny nuklearnej, a także fizjoterapeutów i przeszkolonych pielęgniarek. W trakcie tworzenia rekomendacji koncentrowano się na problemie wykonywania samej procedury, natomiast pominięto kwestię rodzaju podawanej substancji oraz wskazania rozpoznanej patologii stawu, ponieważ są to bardzo złożone kwestie omawiane przy okazji rekomendacji leczenia poszczególnych chorób.
Eksperci podkreślili rolę kontekstu wykonania iniekcji dostawowej, czyli komunikacji z pacjentem i jego zaangażowania w podejmowanie decyzji o przeprowadzeniu zabiegu po ustaleniu potencjalnych korzyści i ryzyka. Każda sytuacja kliniczna, w której wykonywana jest iniekcja dostawowa, powinna być rozpatrywana indywidualnie. Iniekcje dostawowe mają istotny efekt placebo. Co ciekawe, najniższą zgodność ekspertów uzyskano dla zalecenia dotyczącego proponowania pacjentowi miejscowego znieczulenia. Inne ważne kwestie poruszane w rekomendacjach to: kontrola poziomu glikemii u pacjenta z cukrzycą do 3 dni od wykonania iniekcji, utrzymanie aseptyki w czasie zabiegu, pomoc innej osoby w trakcie zabiegu, unikanie częstego wykonywania iniekcji (według powszechnie przyjętej reguły maksymalnie 3–4 razy w roku), nieprzeciążanie stawu po zabiegu (nie są przy tym zalecane: unieruchomienie stawu, odpoczynek w łóżku czy bandażowanie). Potwierdzono, że choroby związane z zaburzeniami krzepnięcia, a także przewlekłe stosowanie leków przeciwkrzepliwych nie są przeciwwskazaniem do iniekcji dostawowej.
Celem stworzenia rekomendacji było sformułowanie praktycznych wskazówek dla pracowników medycznych, którzy wykonują iniekcje dostawowe. Okazało się, że wiele aspektów związanych z tą procedurą nie zostało jeszcze w sposób wiarygodny zbadanych. Stworzenie tego dokumentu może pomóc w projektowaniu badań klinicznych.
Opracowanie: dr Ewa Morgiel
