Zajęcie narządu wzroku w olbrzymiokomórkowym zapaleniu tętnic

Wnioski płynące z retrospektywnej analizy francuskich naukowców (Dumont A i wsp.) wskazują, że do zajęcia narządu wzroku dochodzi u blisko 25% chorych z olbrzymiokomórkowym zapaleniem tętnic (OZT), a najgorzej pod kątem utraty wzroku rokuje przednia niedokrwienna neuropatia nerwu wzrokowego (AION, anterior ischemic optic neuropathy).

Badaniem objęto 409 chorych z rozpoznaniem OZT, spośród których 104 prezentowały objawy związane z zajęciem narządu wzroku w chwili rozpoznania (u 68% zmiany miały one charakter jednostronny). Grupę kontrolą stanowili chorzy z OZT, bez zmian ocznych (n=104). Analiza porównawcza obu grup wykazała, że u pacjentów z manifestacją oczną rzadziej występowała gorączka (11% vs 33%), objawy polimialgii reumatycznej (39% vs 56%), a w badaniach laboratoryjnych mieli oni niższe wartości parametrów zapalnych (białko CRP - 54 mg/L vs 103 mg/L), częściej natomiast stwierdzono dodatni wynik biopsji tętnicy skroniowej (76% vs 57%). Najczęstszą kliniczną manifestacją oczną było niewyraźne widzenie (60%), a blisko ⅓ chorych z niewyraźnym widzeniem lub utratą wzroku w chwili rozpoznania, zgłaszała występowanie przejściowych zaburzeń widzenia na kilka dni wcześniej.

Spośród rozpoznań okulistycznych najczęstszym było AION - 45% oraz zamknięcie tętnicy środkowej siatkówki (CRAO, central retinal artery occlusion) - 15%. U 28% chorych z AION angiografia fluoresceinowa wykazała zmiany obustronne. Wystąpienie AION rokuje niekorzystnie - związane było z częstszym istotnym pogorszeniem widzenia lub całkowitą ślepotą, a tylko u niecałych 20% pacjentów nastąpiła poprawa widzenia po leczeniu. Jak można się spodziewać pacjenci z objawami ocznymi otrzymywali większe dawki glikokortykosteroidów (GKS). Co ciekawe nie wykazano różnic w częstości nawrotów oraz sterydozależności pomiędzy porównywanymi grupami. Nie wykazano ponadto przewagi GKS podawanych dożylnie, nad tymi podawanymi doustnie w aspekcie zapobiegania utracie wzroku.
W grupie pacjentów z objawami ocznymi u 60% uzyskano poprawę po zastosowaniu GKS, natomiast u pozostałych 40% doszło do znacznego upośledzenia widzenia lub całkowitej ślepoty. Ryzyko całkowitej utraty wzroku było większe w populacji osób starszych.