123RF
Zapalenie pochewek ścięgnistych w reumatoidalnym zapaleniu stawów
Redaktor: Bogusz Soiński
Data: 12.08.2021
Źródło: Matthijssen XME, Wouters F, Sidhu N, Niemantsverdriet E, van der Helm-van Mil A. Tenosynovitis has a high sensitivity for early ACPA-positive and ACPA-negative RA: a large cross-sectional MRI study. Ann Rheum Dis. Aug 2021, 80 (8) 974-980; DOI: 10.1136/annrheumdis-2020-219302
Działy:
Doniesienia naukowe
Aktualności
| Tagi: | RZS, tenosynovitis, LUMC |
Radiolodzy, którzy nie znali danych klinicznych pacjentów, dokonali oceny rezonansu magnetycznego nadgarstków, stawów śródręczno-paliczkowych i śródstopno-paliczkowych u chorych z wczesnym zapaleniem stawów w poszukiwaniu występowania tenosynovitis. Zgodnie z założeniami hipotezy wstępnej okazało się, że najczęściej występuje on u osób z reumatoidalnym zapaleniem stawów.
W badaniu przedmiotowym u chorego z aktywnym reumatoidalnym zapaleniem stawów (RZS) poza obrzękiem stawów można także stwierdzić zapalenie pochewek ścięgnistych (tenosynovitis). W ostatnich latach w reumatologii obserwujemy dynamiczny rozwój w obszarze badań obrazowych, które mają coraz większe znaczenie w prowadzeniu diagnostyki, zwłaszcza we wczesnej fazie choroby reumatycznej. Zapalenie pochewek ścięgnistych widoczne jest w badaniach rezonansu magnetycznego (MR) i ultrasonograficznym (USG) w zakresie małych stawów u chorych z wczesnym RZS.
W znanym ośrodku Leiden University Medical Center w holenderskiej Lejdzie, zajmującym się diagnostyką wczesnego zapalenia stawów, dokonano analizy bazowych badań obrazowych wykonanych metodą rezonansu magnetycznego rąk i stóp u 1211 chorych z tego regionu, którzy zgłosili się na konsultację do poradni specjalistycznej w okresie od sierpnia 2010 do marca 2020 roku. W grupie badanych postawiono ostatecznie następujące rozpoznania: RZS z obecnością przeciwciał przeciwko cyklicznemu cytrulinowanemu peptydowi (anty-CCP): n = 250, RZS bez obecności przeciwciał aCCP: n = 282, łuszczycowe zapalenie stawów (ŁZS): n = 88, zapalna spondyloartropatia obwodowa (obwodowa SpA): n = 24, reaktywne zapalenie stawów (ReZS): n = 30, niezróżnicowane zapalenie stawów (NzZS): n = 76.
Dwóch radiologów, którzy nie znali danych klinicznych pacjentów, dokonało oceny MR nadgarstków, stawów śródręczno-paliczkowych i śródstopno-paliczkowych u chorych z wczesnym zapaleniem stawów w poszukiwaniu występowania zapalenia pochewek ścięgnistych. Zgodnie z założeniami hipotezy wstępnej okazało się, że tenosynovitis najczęściej występuje w RZS – odpowiednio u 88% i 82% chorych w postaci seropozytywnej i seronegatywnej tej choroby. W innych chorobach obraz tenosynovitis występował istotnie rzadziej: w ŁZS 65%, (p = 0.001), obwodowej SpA 53% (p <0,001), ReZS 36% (p <0,001), NzZS 42% (p <0,001). U chorych z RZS – zarówno seropozytywnym, jak i seronegatywnym – zapalenie błony maziowej w badanych stawach (synovitis) potwierdzono u 91%, tenosynovitis u 85%, natomiast synovitis i/lub tenosynovitis u 94% chorych. Najczęściej obie zmiany dotyczyły tego samego miejsca (staw + okolica przystawowa).
Zapalenie błony maziowej jest charakterystyczną cechą kliniczną RZS i ma kluczowe znaczenie dla postawienia rozpoznania, określenia aktywności choroby, rokowania i skuteczności leczenia. Na podstawie przeprowadzonej analizy można stwierdzić, że zapalenie błony maziowej występuje w RZS typowo w małych stawach oraz przystawowo jako tenosynovitis. Częstość występowania tego charakterystycznego obrazu jest zbliżona dla RZS z obecnością przeciwciała i RZS bez przeciwciał. Ma to wydźwięk praktyczny, gdyż u chorych bez przeciwciał postawienie właściwej diagnozy jest trudne i następuje z opóźnieniem. Obecność tenosynovitis w typowych lokalizacjach może stanowić także pomoc na etapie różnicowania z innymi chorobami zapalnymi stawów. Zmiany te rzadko występują u zdrowych osób.
Opracowanie: dr Ewa Morgiel
W znanym ośrodku Leiden University Medical Center w holenderskiej Lejdzie, zajmującym się diagnostyką wczesnego zapalenia stawów, dokonano analizy bazowych badań obrazowych wykonanych metodą rezonansu magnetycznego rąk i stóp u 1211 chorych z tego regionu, którzy zgłosili się na konsultację do poradni specjalistycznej w okresie od sierpnia 2010 do marca 2020 roku. W grupie badanych postawiono ostatecznie następujące rozpoznania: RZS z obecnością przeciwciał przeciwko cyklicznemu cytrulinowanemu peptydowi (anty-CCP): n = 250, RZS bez obecności przeciwciał aCCP: n = 282, łuszczycowe zapalenie stawów (ŁZS): n = 88, zapalna spondyloartropatia obwodowa (obwodowa SpA): n = 24, reaktywne zapalenie stawów (ReZS): n = 30, niezróżnicowane zapalenie stawów (NzZS): n = 76.
Dwóch radiologów, którzy nie znali danych klinicznych pacjentów, dokonało oceny MR nadgarstków, stawów śródręczno-paliczkowych i śródstopno-paliczkowych u chorych z wczesnym zapaleniem stawów w poszukiwaniu występowania zapalenia pochewek ścięgnistych. Zgodnie z założeniami hipotezy wstępnej okazało się, że tenosynovitis najczęściej występuje w RZS – odpowiednio u 88% i 82% chorych w postaci seropozytywnej i seronegatywnej tej choroby. W innych chorobach obraz tenosynovitis występował istotnie rzadziej: w ŁZS 65%, (p = 0.001), obwodowej SpA 53% (p <0,001), ReZS 36% (p <0,001), NzZS 42% (p <0,001). U chorych z RZS – zarówno seropozytywnym, jak i seronegatywnym – zapalenie błony maziowej w badanych stawach (synovitis) potwierdzono u 91%, tenosynovitis u 85%, natomiast synovitis i/lub tenosynovitis u 94% chorych. Najczęściej obie zmiany dotyczyły tego samego miejsca (staw + okolica przystawowa).
Zapalenie błony maziowej jest charakterystyczną cechą kliniczną RZS i ma kluczowe znaczenie dla postawienia rozpoznania, określenia aktywności choroby, rokowania i skuteczności leczenia. Na podstawie przeprowadzonej analizy można stwierdzić, że zapalenie błony maziowej występuje w RZS typowo w małych stawach oraz przystawowo jako tenosynovitis. Częstość występowania tego charakterystycznego obrazu jest zbliżona dla RZS z obecnością przeciwciała i RZS bez przeciwciał. Ma to wydźwięk praktyczny, gdyż u chorych bez przeciwciał postawienie właściwej diagnozy jest trudne i następuje z opóźnieniem. Obecność tenosynovitis w typowych lokalizacjach może stanowić także pomoc na etapie różnicowania z innymi chorobami zapalnymi stawów. Zmiany te rzadko występują u zdrowych osób.
Opracowanie: dr Ewa Morgiel
