Lek z grupy analogów GLP-1 a myśli samobójcze. Eksperci zalecają ostrożność

Nowa analiza wykazała, że semaglutyd, lek stosowany w leczeniu cukrzycy typu 2, agonista receptora glukagonopodobnego peptydu-1 (GLP-1), może przyczynić się do myśli samobójczych szczególnie wśród osób przyjmujących jednocześnie leki przeciwdepresyjne lub benzodiazepiny (leki działające na ośrodkowy układ nerwowy).  

Badacze i zewnętrzni eksperci zalecają jednak ostrożność w wyciąganiu jakichkolwiek jednoznacznych wniosków na podstawie obserwacji badania.

Prowadzący badania dr Georgios Schoretsanitis (Department of Psychiatry, The Zucker Hillside Hospital, USA), w rozmowie z „Medscape Medical News” wskazał, że klinicyści nie powinni interpretować tych wyników jako dowodu na związek przyczynowy między myślami samobójczymi a semaglutydem, ponieważ „nasze badanie dotyczące nadzoru nad bezpieczeństwem farmakoterapii wykazało związek między stosowaniem semaglutydu a doniesieniami o myślach samobójczych”.

Flozyny − szerokie spektrum korzyściFlozyny to pierwotnie grupa leków przeciwcukrzycowych, jednak w ostatnich latach pojawiło się dużo dowodów świadczących o ich skuteczności w redukcji ryzyka sercowo-naczyniowego.

Zdaniem specjalisty lekarze przepisujący semaglutyd powinni informować swoich pacjentów o ryzyku związanym z lekiem oraz oceniać stan psychiczny pacjentów przed rozpoczęciem leczenia tym preparatem. 

– W przypadku pacjentów z historią zaburzeń psychicznych lub myślami/zachowaniami/próbami samobójczymi, lekarze powinni zachować ostrożność i regularnie monitorować ich stan psychiczny podczas przyjmowania semaglutydu. W razie potrzeby lekarz prowadzący powinien zaangażować różnych specjalistów, w tym psychiatrę i/lub psychologów klinicznych – powiedział dr Schoretsanitis.

Badanie zostało opublikowane 20 sierpnia w „JAMA Network Open”.

FDA i EMA zaniepokojone 

Leki GLP-1 są są coraz częściej przepisywane nie tylko na cukrzycę typu 2, ale także na utratę wagi. Pojawiły się jednak obawy o potencjalny związek ze skłonnościami samobójczymi, co skłoniło organy regulacyjne w Stanach Zjednoczonych i Europie do bliższego przyjrzenia się sprawie.

Dr Schoretsanitis i jego współpracownicy ocenili potencjalne myśli samobójcze związane z semaglutydem i liraglutydem, korzystając z danych z globalnej bazy danych Światowej Organizacji Zdrowia dotyczącej podejrzewanych działań niepożądanych leków (ADR).

Dobry cholesterol może zwiększać ryzyko choroby nerek u kobiet z cukrzycąBardzo wysoki, ale też bardzo niski poziom cholesterolu HDL-C określanego jako lipoproteiny o dużej gęstości wiąże się z wyższym ryzykiem chorób nerek u kobiet z cukrzycą typu 2. 

Naukowcy przeprowadzili analizy wrażliwości obejmujące pacjentów, którzy zgłaszali jednoczesne stosowanie leków przeciwdepresyjnych i benzodiazepin oraz stosowanie dapagliflozyny, metforminy i orlistatu jako porównań.

W okresie od listopada 2000 r. do sierpnia 2023 r. zgłoszono łącznie 107 przypadków samobójczych i/lub samookaleczających działań niepożądanych związanych z semaglutydem (mediana wieku, 48 lat; 55 proc. kobiet). Zgłoszono też 162 przypadki leczenia liraglutydem (mediana wieku 47 lat; 61 proc. kobiet).

Sygnał „znaczącej nieproporcjonalności” 

Naukowcy zauważyli, że pojawił się sygnał „znaczącej nieproporcjonalności” dla myśli samobójczych związanych z semaglutydem (raportowanie ilorazu szans [ROR], 1,45) w porównaniu z lekami porównawczymi.

Sygnał ten pozostał istotny w analizach wrażliwości, które obejmowały pacjentów przyjmujących jednocześnie leki przeciwdepresyjne (ROR, 4,45) i benzodiazepiny (ROR, 4,07), „sugerując, że osoby z zaburzeniami lękowymi i depresyjnymi mogą być bardziej narażone na zgłaszanie myśli samobójczych, gdy są leczone semaglutydem – napisali autorzy.

Nie wykryto istotnego sygnału nieproporcjonalności dla liraglutydu w odniesieniu do myśli samobójczych (ROR, 1,04).

Autorzy zauważyli jednak, że połączone dane z poprzednich badań fazy II i III dotyczących liraglutydu w porównaniu z placebo w kontroli masy ciała zidentyfikowały potencjalne ryzyko myśli samobójczych, przy czym dziewięciu z 3384 uczestników w grupie liraglutydu w porównaniu z dwoma z 1941 w grupie placebo zgłosiło myśli lub zachowania samobójcze podczas badania (0,27 proc. w porównaniu z 0,10 proc.).

– Leki GLP-1 powinny być stosowane ostrożnie, dopóki nie będą dostępne dalsze dane na ten temat – ocenił dr Schoretsanitis. – Dalsze badania w warunkach rzeczywistych powinny zbadać ryzyko myśli lub zachowań samobójczych u osób leczonych tymi lekami w codziennej praktyce klinicznej. Kategorycznie odradzamy stosowanie GLP-1 poza wskazaniami rejestracyjnymi i bez żadnego nadzoru medycznego – dodał specjalista.