Sztuczna inteligencja – prawdziwy kłopot

Nowy Kodeks etyki lekarskiej w art. 12 dopuszcza stosowanie algorytmów sztucznej inteligencji w procesie diagnostycznym. Lekarze będą musieli poinformować o tym pacjentów oraz uzyskać ich świadomą zgodę. Problematyczne jest to, że nie ma definicji AI. Jednak to nie jest jedyny kłopot.

18 maja – podczas Nadzwyczajnego XVI Krajowego Zjazdu Lekarzy – delegaci procedowali propozycje zmian do Kodeksu etyki lekarskiej. Zgłoszono ponad 50 poprawek – między innymi mających na celu dostosowanie kodeksu do zmieniających się realiów medycznych i postępującej cyfryzacji ochrony zdrowia. Wśród nowości znalazły się wytyczne dotyczące stosowania nowoczesnych technologii w praktyce lekarskiej, zalecenia odnośnie do korzystania z mediów społecznościowych przez lekarzy.

Uchwalenie KEL świętem samorządowej demokracjiZmiany w Kodeksie etyki lekarskiej wprowadzone podczas Nadzwyczajnego XVI Krajowego Zjazdu Lekarzy były bardzo oczekiwane i zostały przyjęte po długiej i merytorycznej dyskusji. Łukasz Jankowski podkreślił, że to historycznym momentem.

24 maja KEL opublikowano na stronie internetowej izby – w art. 12 dopuszczono stosowanie algorytmów sztucznej inteligencji w procesie diagnostycznym. Kodeks zacznie obowiązywać 1 stycznia 2025 r.

Lekarz może w postępowaniu diagnostycznym, leczniczym lub zapobiegawczym korzystać z algorytmów sztucznej inteligencji przy spełnieniu następujących warunków:

1. poinformowania pacjenta, że przy stawianiu diagnozy lub w procesie terapeutycznym będzie wykorzystana sztuczna inteligencja,
2. uzyskania świadomej zgody pacjenta na zastosowanie sztucznej inteligencji w procesie diagnostycznym lub terapeutycznym,
3. zastosowania algorytmów sztucznej inteligencji, które są dopuszczone do użytku medycznego i posiadają odpowiednie certyfikaty,
4. ostateczną decyzję diagnostyczną i terapeutyczną zawsze podejmuje lekarz.

Lekarka, menedżer ochrony zdrowia, zastępca okręgowego rzecznika odpowiedzialności zawodowej w Okręgowej Izbie Lekarskiej w Warszawie, prezes zarządu MediMentors, ekspertka do spraw zarządzania Agnieszka Nowak-Musiej w „Menedżerze Zdrowia” przewiduje problemy.

– Nie mamy konkretnej definicji, czym jest sztuczna inteligencja. Czy niezwykle skomplikowany algorytm nią jest czy nie? Nawet tego nie wiadomo – mówi.

– Według Rady Europejskiej sztuczna inteligencja to stosowanie technologii cyfrowych do tworzenia systemów, które potrafią wykonywać zadania wymagające – jak dotąd uważano – udziału ludzkiej inteligencji. Na stronie internetowej polskiego rządu jest wprost podane, że nie wypracowano prawnej definicji sztucznej inteligencji w ustawodawstwach krajowych i konwencjach międzynarodowych, a jedynie podejmowane są próby opisowego podejścia. Na przykład określając AI jako dziedzinę wiedzy obejmującą między innymi sieci neuronowe, robotykę i tworzenie modeli zachowań inteligentnych oraz programów komputerowych symulujących te zachowania, włączając w to również uczenie maszynowe, głębokie uczenie oraz uczenie wzmocnione – wyjaśnia ekspertka.

Jej zdaniem i jeden, i drugi przykład udowadniają, jak skomplikowana to sprawa.

Agnieszka Nowak-Musiej odnosi się też do pkt 2, to jest „uzyskania świadomej zgody pacjenta na zastosowanie sztucznej inteligencji w procesie diagnostycznym lub terapeutycznym”.

– Konieczność informowania pacjentów o wykorzystaniu AI i uzyskiwania ich świadomej zgody wymaga od lekarzy precyzyjnego określenia, czym jest sztuczna inteligencja, a także dodatkowego czasu na ewentualną edukację pacjentów na temat tych technologii. Chorzy mogą mieć pytania i obawy dotyczące działania algorytmów AI, ich dokładności i wpływu na proces leczenia – konieczne jest, by doktor posiadał konkretną i prawnie uregulowaną wiedzę na temat AI i umiejętności jej wyjaśnienia – podkreśla.

– Aby otrzymać zgodę pacjenta, lekarz powinien przedstawić pacjentowi szczegółowe informacje dotyczące zastosowania sztucznej inteligencji – w tym także alternatywne metody leczenia – omówić algorytmy AI, wskazać ewentualne ryzyka związane z ich zastosowaniem. Nie jestem tego pewna, czy informacje przedstawione przez lekarza będą wystarczające, by świadomie mógł zgodzić się na zastosowanie nowoczesnej diagnozy i leczenia – wyjaśnia Agnieszka Nowak-Musiej, podkreślając, że może spowodować to zamieszanie, a także grozi ewentualnymi roszczeniami chorego.

Przeczytaj także: „Uwaga, nadchodzi AI” i „Sztuczna inteligencja zastąpi lekarza?”.