EOS we krwi – interpretacja wyników

Eozynofile (EOS) – jeden z rodzajów leukocytów (białych krwinek) – należą do grupy granulocytów. Ich główne funkcje to udział w reakcjach alergicznych, zwalczanie pasożytów oraz regulacja procesów zapalnych. Są szczególnie aktywne w odpowiedzi na zakażenia pasożytnicze i w chorobach o podłożu alergicznym, takich jak astma czy atopowe zapalenie skóry.

Czym są eozynofile?

Eozynofile stanowią niewielki odsetek leukocytów, jednak ich liczba może wzrastać w określonych warunkach zdrowotnych.

Zawierają w cytoplazmie ziarnistości wypełnione enzymami, które mogą niszczyć struktury patogenów i uczestniczyć w regulacji układu odpornościowego. Ich główne funkcje to:

• zwalczanie pasożytów – szczególnie nicieni i przywr, poprzez wydzielanie toksycznych substancji,
• udział w reakcjach alergicznych – poprzez produkcję histaminazy, która neutralizuje histaminę,
• regulacja odpowiedzi immunologicznej – poprzez modulację stanu zapalnego,
• udział w chorobach autoimmunologicznych – eozynofile mogą brać udział w patogenezie niektórych chorób zapalnych.

Kiedy wykonać badanie EOS?

Oznaczenie liczby eozynofilów jest standardowym elementem morfologii krwi i zalecane w przypadku:

• podejrzenia infekcji pasożytniczych,
• diagnostyki i monitorowania chorób alergicznych (np. astma oskrzelowa, alergiczny nieżyt nosa, atopowe zapalenie skóry),
• oceny stanów zapalnych o podłożu immunologicznym,
• monitorowania przewlekłych infekcji bakteryjnych,
• diagnostyki zespołów eozynofilowych,
• oceny chorób hematologicznych, takich jak eozynofilia nowotworowa.  

Wartości referencyjne EOS

Wartości referencyjne EOS mogą różnić się w zależności od wieku i laboratorium – orientacyjne wartości poniżej.

Liczba eozynofilów w krwi obwodowej (EOS, × 10³/μl):

• Płód:

• 16.–19. tydzień: <0,06 × 10³/μl,
• 20.–27. tydzień: <0,1 × 10³/μl.

• Noworodki:

• 0–1 dni: <1,0 × 10³/μl,
• 2–30 dni: <0,82 × 10³/μl.

• Dzieci:

• 2 miesiące–6 lat: <0,84 × 10³/μl,
• >7 lat: 0,86 × 10³/μl.

• Dorośli: 0,05–0,5 × 10³/μl.

Procentowy udział eozynofilów wśród leukocytów (EOS, proc.):

• Noworodki: 0–5 proc.,
• Dzieci: (1–18 lat): 0–5 proc.,
• Dorośli: 0–5 proc.

Podwyższony EOS (eozynofilia)

Zwiększona liczba eozynofilów może świadczyć o:

• chorobach alergicznych (np. astma oskrzelowa, pokrzywka, atopowe zapalenie skóry),
• zakażeniach pasożytniczych (np. glistnica, włośnica, schistosomatoza),
• chorobach autoimmunologicznych (np. zapalenie naczyń z eozynofilią, zespół Churga-Strauss),
• niektórych nowotworach hematologicznych (np. przewlekła białaczka eozynofilowa, chłoniaki, zespoły mieloproliferacyjne),
• chorobach zakaźnych i przewlekłych stanach zapalnych,
• reakcjach na leki (np. antybiotyki, niesteroidowe leki przeciwzapalne, leki stosowane w chemioterapii),
• niedoborach immunologicznych.  

Niski EOS (eozynopenia)

Obniżona liczba eozynofilów może sugerować:

• ciężkie infekcje bakteryjne (np. sepsa, zapalenie płuc),
• ostre stany zapalne i stres fizyczny,
• terapie kortykosteroidami, które hamują produkcję eozynofilów,
• zaburzenia funkcji szpiku kostnego (np. aplazja szpiku, choroby mielodysplastyczne),
• niedożywienie i wyniszczenie organizmu,
• ciążę, w której może występować fizjologiczne obniżenie eozynofilów.

Eozynopenia najczęściej występuje w ostrych zakażeniach bakteryjnych i ciężkich stanach zapalnych.

Dodatkowe znaczenie diagnostyczne EOS w morfologii krwi

Analiza liczby eozynofilów powinna być interpretowana wraz z innymi parametrami morfologii krwi:

• wysoki EOS + podwyższona liczba leukocytów (WBC): choroby alergiczne, pasożytnicze lub eozynofilia nowotworowa,
• niski EOS + niska liczba leukocytów (WBC): immunosupresja, aplazja szpiku,
• wysoki EOS + podwyższony odsetek monocytów (MONO): przewlekłe infekcje pasożytnicze, choroby autoimmunologiczne,
• niski EOS + podwyższony odsetek neutrofili (NEU): ostre infekcje bakteryjne.

Zgodnie z wytycznymi Polskiego Towarzystwa Diagnostyki Laboratoryjnej i Kolegium Medycyny Laboratoryjnej dotyczącymi badania morfologii krwi w przypadku postępowań mających na celu pobranie krwi na badanie morfologii krwi należy uwzględnić zachowanie procedur przedanalitycznych, zwłaszcza takich jak:

• przygotowanie pacjenta: pacjent powinien być poinformowany o konieczności unikania intensywnego wysiłku fizycznego przed pobraniem krwi oraz o ewentualnych wymaganiach dotyczących poszczenia,
• pobranie próbki: krew należy pobierać z żyły łokciowej, stosując odpowiednie techniki aseptyczne, aby uniknąć hemolizy i kontaminacji próbki,
• rodzaj probówki: do badania morfologii krwi zaleca się użycie probówek z antykoagulantem EDTA,
• czas i warunki transportu: próbki powinny być dostarczone do laboratorium w ciągu 2 godzin od pobrania, w temperaturze pokojowej, aby zapewnić stabilność komórek krwi.

Morfologia – pozostałe wyniki

MONO – oznaczenie liczby monocytówMonocyty – jeden z rodzajów leukocytów (białych krwinek) – pełnią istotną rolę w odporności nieswoistej i swoistej organizmu. Są największymi komórkami wśród leukocytów i stanowią 2–10 proc. wszystkich białych krwinek. Ich główną funkcją jest fagocytoza, czyli pochłanianie i niszczenie patogenów, martwych komórek oraz resztek komórkowych.

„BASO w morfologii – analiza”

„HCT – wartości referencyjne i znaczenie badania”

„HGB – jak interpretować wynik”

„LYM – standardowy element morfologii krwi”

„MCH w badaniach krwi – co oznacza?”

„MCV w morfologii – normy i analiza wyniku”

„MPV w morfologii krwi – kiedy oznaczyć wskaźnik?”

„NEU – znaczenie diagnostyczne”

„PDW – badanie krwi, na co wskazuje wynik?”

„P-LCR we krwi – kiedy wykonać badanie?”

„PLT – na co wskazuje analiza”

„RBC w morfologii – jak czytać wyniki?”

„WBC w badaniach krwi – co wynik oznacza dla pacjenta?”